Fazy choroby alkoholowej
Co ciekawe, alkoholikiem nie jest tylko ten, co upija się codziennie.
Są także osoby, które piją kilka razy w tygodniu po jednym, dwa piwa lub piją tylko w weekendy, ale nie potrafią sobie wyobrazić życia bez picia w taki sposób. Takie osoby również mogą być uzależnione od alkoholu. Alkoholik potrafi się powstrzymać od picia przez dłuższy czas (np. tydzień lub nawet miesiąc) jednak po okresie abstynencji zaczyna spożywać alkohol ze zdwojoną siłą.
Bardzo często nałogowe picie jest nazywane “chorobą emocji” lub nawet “rakiem duszy”. Jest to prawdziwe odzwierciedlenie choroby alkoholowej, ponieważ alkoholik nie potrafi rozładować swoich emocji inaczej niż poprzez spożywanie alkoholu.
Istotę choroby alkoholowej przedstawię w poniższej historii (jest to tylko przykład wymyślony przeze mnie, chodzi o pokazanie w jaki sposób choroba się rozwija):
Jest piątek, 15 letni chłopak (nazwijmy go Adrian) wie, że w poniedziałek będzie sprawdzian z matematyki. Adrian ma duże zaległości z tego przedmiotu, nie rozumie co jest przerabiane na lekcji, więc na myśl o poniedziałku bardzo się denerwuje i żołądek ściska mu się w supeł.
Pod koniec lekcji jeden z kolegów zaprasza Adriana na swoją imprezę urodzinową.
Chłopak przyjmuje zaproszenie. Na imprezie jest wesoło. Są rozmowy, muzyka, żarty oraz dziewczyna, w której od pewnego czasu Adrian się podkochuje. Jest także alkohol. Chłopak, który jest ciągle przygnębiony i stremowany na myśl o poniedziałkowej klasówce po wypiciu pierwszego kieliszka wódki zauważył, że uczucia lęku i przygnębienia zniknęły. Adrian się rozluźnia, robi się wesoły i odważniejszy (zagaduje do dziewczyny, w której jest zakochany). Po jakimś czasie historia się powtarza i Adrian znów widzi błogosławione skutki alkoholu. Wkrótce dochodzi do wniosku, że nie ma sensu nosić w sobie lęku, żalu, wstydu lub innych negatywnych emocji skoro poprzez alkohol można szybko i łatwo poprawić sobie nastrój. W miarę upływu czasu chłopak sam szuka okazji do wypicia alkoholu, zaprasza kolegów i razem piją w zaroślach przy torach kolejowych. Bardzo się cieszy, ponieważ znalazł w końcu sposób na rozładowanie swoich emocji i odcięcie się od problemów. Chłopak coraz częściej i w coraz większych ilościach sięga po alkohol, ponieważ jego młody organizm bardzo szybko przyzwyczaja się do określonej dawki alkoholu i Adrian musi pić go coraz więcej, aby odczuwać te same skutki co wcześniej. Na początku wystarczył mu jeden kieliszek, potem były już dwa aż w końcu musiał wypić pół litra, aby zapomnieć o problemach i negatywnych emocjach związanych z nimi.
Tak właśnie przebiega rozwój choroby, jaką jest uzależnienie od alkoholu.
W kolejnej fazie pojawiają się dolegliwości somatyczne np. choroby wątroby i/lub trzustki.
Warto wiedzieć, że alkoholizm jest chorobą ciągłą i postępującą, która dzieli się na cztery fazy. Uzależniony w miarę rozwoju tej choroby przechodzi przez wszystkie opisane poniżej fazy, jednak zawsze istnieje możliwość zatrzymania się na danej fazie i podjęcia terapii przeciwalkoholowej. Jeżeli alkoholik po dłuższym czasie abstynencji sięgnie po alkohol wraca do tej samej fazy, na której skończył picie ze wszystkimi tego konsekwencjami.
Fazy choroby alkoholowej według dr. Jellinka:
1. Faza towarzyska:
- picie towarzyskie przy okazji przyjęć i uroczystości- picie dla przyjemności.
2. Faza ostrzegawcza:
- picie dla poprawy nastroju- szukanie okazji do picia
- początki regularnego picia
- upijanie się w sytuacjach towarzyskich
- niepamięć zdarzeń, które się wydarzyły po alkoholu tzw. “urwany film”
- usuwanie kaca za pomocą alkoholu tzw. “klinowanie”
- wzrost tolerancji na alkohol
- picie w samotności i w ukryciu.
3. Faza krytyczna:
- wyrzuty sumienia, poczucie winy- poczucie konieczności wypicia przed południem
- zaniedbywanie rodziny, konflikty małżeńskie
- oszukiwanie związane z piciem alkoholu
- utrata zainteresowań nie związanych z piciem
- obojętność w stosunku do jedzenia, nieregularne odżywianie
- szukanie usprawiedliwień i alibi do dalszego picia
- nieudane próby picia kontrolowanego
- zachowania agresywne, konflikty z prawem
- nasilenie zaburzeń pamięci
- zaniedbywanie wyglądu zewnętrznego
- napięcie, drżenie, przymus porannego picia
- picie ciągami z okresami powstrzymywania się od alkoholu dla poprawy zdrowia
- próby udowadniania sobie (lub innym) swojej siły woli i zdolności do kontrolowania picia
- pogorszenie się stanu zdrowia fizycznego
- obniżanie się tolerancji na alkohol
- zaburzenia popędu seksualnego.
4. Faza chroniczna:
- okresy długotrwałego upijania się- osłabienie zdolności rozumowania
- picie stało się jedyną ważną sprawą w życiu
- załamanie moralne, degradacja zawodowa i społeczna
- rozpad więzi rodzinnej
- poczucie skrajności, bezradności i odizolowania się od świata
- stany lękowe i obsesyjne picie
- otępienie alkoholowe
- psychozy alkoholowe, delirium
- padaczka alkoholowa
- choroby somatyczne np. marskość wątroby, polineuropatia
- krańcowe załamanie się funkcji organizmu, śmierć.
Jak widać w artykule uzależnienie zaczyna się niewinnie - od picia towarzyskiego poprzez coraz głębsze popadanie w chorobę, aż do śmierci.
Oczywiście cały proces przejścia przez wszystkie fazy jest rozłożony w latach, ale jest on typowy i bardzo wyniszcza organizm.
W większości uzależnieni po zaznajomieniu się z tymi fazami myślą, że u nich będzie inaczej i ich to nie dotyczy, jednak każdy alkoholik prędzej czy później przez to przechodzi.
W kolejnych artykułach zostaną opisane mechanizmy choroby alkoholowej oraz to w jaki sposób można pomóc osobom uzależnionym.
