Psychologiczne aspekty głodu

Głód, to zgodnie z definicją, jest to odczucie stanu organizmów wyższych, związane z niedoborem pożywienia, tj. składników pokarmowych takich jak białka, tłuszcze, cukry, witaminy czy sole mineralne.

Podłożem uczucia głodu jest obniżenie stężenia takiego składnika pokarmowego jak glukoza, które jest rejestrowane przez ośrodki głodu i sytości w części mózgu zwanej podwzgórzem. Głód wywołuje zachowanie popędowe ukierunkowane na pobieranie pokarmu.To potrzeba pierwotna, która, jeśli nie są zaspokojona, uniemożliwia nam normalne funkcjonowanie.

Głód poddawany jest różnym wpływom środowiskowym w postaci:

• przyzwyczajeń,
• temperatury (zimno zwiększa głód natomiast wysoka temperatura zmniejsza),
• aktywności fizycznej (krótki wysiłek fizyczny zmniejsza apetyt z kolei przewlekły zwiększa ilość spożywanych pokarmów),
• nawyków żywieniowych,
• dostępności produktów spożywczych,
• jakości jedzenia.

Objawy głodu to między innymi uczucie ssania w żołądku, niepokój oraz ból w nadbrzuszu. Oprócz tego mogą pojawić się zawroty i bóle głowy oraz nudności i drżenie mięśniowe. Z kolei przeciwieństwem głodu jest uczucie sytości, które występuje po spożyciu pokarmów. Natomiast apetyt to chęć spożywania tylko wybranych potraw.

Najczęściej występujące przyczyny zaburzeń łaknienia (apetytu):

• Zaburzenia układu dokrewnego: niewyrównana cukrzyca, niedoczynność nadnerczy, nadczynność przytarczyc, niedoczynność przysadki.
• Choroby ośrodkowego układu nerwowego ze wzmożeniem ciśnienia śródczaszkowego, którym towarzyszą bóle głowy i wymioty.
• Choroby przewodu pokarmowego, takie jak: ostry i przewlekły nieżyt żołądka, nieswoiste zapalenia jelit, choroby wątroby, dróg żółciowych i trzustki, zwężenie odźwiernika, zaparcie, choroby nowotworowe, stan po wycięciu żołądka.
• Zaburzenia witaminowe (zwiększone stężenie witaminy D), elektrolitowe (zwiększone stężenie wapnia).
• Niedokrwistości – z niedoboru żelaza, niedokrwistość złośliwa.

Wśród chorób i dolegliwości, którym towarzyszy brak łaknienia, wymienia się:

• Dolegliwości przewodu pokarmowego, czyli choroby wątroby, trzustki, nieżyt żołądka czy zapalenie jelit. Oprócz braku łaknienia występują nudności, wymioty, żółtaczka lub zaparcia.
• Centralne choroby układu nerwowego (np. psychoza, nerwica).
• Zaburzenia endokrynologiczne - brak łaknienia pojawia się w nadczynności przytarczyc, niedoczynności przysadki mózgowej lub w niewyrównanej cukrzycy.
• Choroby nowotworowe - brak łaknienia pojawia się jako następstwo oddziaływania na ośrodek regulacji w układzie nerwowym różnych substancji, produkowanych przez guza; brak apetytu może mieć również związek z upośledzeniem smaku i węchu.
• Zaburzenia witaminowe, np. przedawkowanie witaminy D, niedobór witamin oraz zaburzenia elektrolitowe, np. niedokrwistość czy niewydolność wątroby.
• Jadłowstręt psychiczny - występuje najczęściej u młodych dziewczyn i powoduje głębokie zaburzenia metaboliczne i hormonalne. W skrajnych przypadkach jadłowstręt może prowadzić nawet do śmierci.
• Przewlekły alkoholizm.
• Zatrucia.
• Alergie pokarmowe - najczęściej uczulającymi alergenami są jajka, orzechy, ryby oraz owoce morza; spożycie alergenu wywołuje bóle brzucha.
• Palenie papierosów - palenie tytoniu obniża liczbę wchłanianych kalorii oraz przyspiesza metabolizm.
• Przyjmowane leki (szczególnie antybiotyki).

Głód fizjologiczny i głód emocjonalny - różnice

Różnice pomiędzy głodem fizjologicznym a emocjonalnym.
Źródło: Medycyna Praktyczna dla pacjentów
https://www.mp.pl/pacjent/dieta/odchudzanie/radypsychologa/174180,psychologiczne-aspekty-odczuwania-glodu-i-sytosci